تومور نخاعی به رشد تودههایی روی استخوان یا رباطهای ستون فقرات ، نخاعی یا ریشه های نخاعی گفته میشود. تومورهای نخاعی ممکن است سرطانی و بدخیم یا غیرسرطانی و خوش خیم باشند. منشا این تومورها اغلب در جایی غیر از ستون فقرات است که به این منطقه گسترش پیدا میکنند. درد، اختلالات عصبی و گاهی فلج شدن از جمله مهم ترین علائم و عوارض تومور نخاعی هستند که برای تشخیص ، بررسی و درمان آنها باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه شود.
نگاه کلی به تومور نخاعی
علائم و عوارضی که این بیماری ایجاد میکند بسته به شدت رشد تومور ، محل رشد تومور و نوع آن متفاوت است. در افرادی که در سایر بافتهایشان دچار تومور سرطانی هستند، در صورت مشاهده هرگونه اختلالات در عملکرد نخاع و سیستم عصبی، لازم است احتمال متاستاز سرطان به نخاع در کمترین زمان ممکن بررسی شود.
تومور نخاعی با سرعت متفاوتی رشد میکنند، بطوری که تومورهای سرطانی نسبت به تومورهای غیرسرطانی بسیار سریعتر رشد میکنند و هر دو نوع آن ها با وارد کردن فشار بر ریشه های عصبی نخاعی می توانند مشکلات زیادی را برای بیمار به همراه داشته باشند.
تومور نخاعی از هر نوعی که باشد در صورت عدم درمان میتواند منجر به از دست دادن جان بیمار شود به همین جهت مراجعه به بهترین جراح مغز و اعصاب در کمترین زمان ممکن ضروری است.
تومور نخاعی
تومور نخاعی تودههایی خوش خیم یا بدخیم هستند و در استخوان مهره ها، طناب نخاعی یا لیگامان ستون فقرات تشکیل خواهند شد. تومورهای نخاعی عموما حاصل متاستاز سرطان از دیگر تومورهای بدخیم در بخش دیگر بدن میباشد و احتمال آنکه از استخوانهای ستون فقرات ناشی شود بسیار کم است.
تومورهای نخاعی میتوانند خطرات جدی را برای بیمار به وجود بیاورند که میتواند منجر به آسیب دائمی به نخاع و معلولیت شود. در صورت مشاهده هر گونه علائمی باید سریعا به پزشک برای تشخیص و درمان مراجعه کنید.
خوش خیم یا بدخیم بودن تومور نخاعی به عواملی همچون محل تومور، نوع تومور، سرعت رشد و شدت آن بستگی دارد که بعد از بررسی نتایج توسط متخصص مغز و اعصاب تشخیص و درمان مناسب برای آن انتخاب میشود.
علائم تومور نخاعی
- احساس درد در کمر و پاها یا احساس درد در ناحیه گردن
- بی حسی و ضعف اندام ها یا عدم حفظ تعادل
- درد لوکالیزه در ناحیه ستون فقرات که به سایر قسمت ها انتشار خواهد یافت
- دردی که ناشی از خستگی و فعالیت نبوده و با خواب نه تنها بهبود نیافته بلکه شب هنگام تشدید مییابد
- علائم شبه سیاتیک
- فلج شدن موقتی یا دائمی : اختلال حسی در اندامها و کاهش واکنش به محرکهای محیطی
- مشکلات حرکتی
- گرفتگی عضلات بخصوص در پاها
- اختلال در کنترل ادرار و مدفوع
- تغییر شکل ستون مهرهها
- کاهش اشتها
- از دست دادن وزن ناگهانی
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و لرز
- تشدید رفلکس تاندونهای عمیق در زانو و مچ پا
علت تومور نخاعی
عموما علت تومور نخاعی مشخص نیست. اما محققان برخی از عوامل را در به وجود آمدن تومور نخاعی دخیل میدانند:
- ژن معیوب ( که عموما مشخص نیست نارسایی ژنتیکی ارثی است یا به مرور زمان ایجاد میشود. )
- عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
- گاهی تومور نخاع به علت سندرمهای شناخته شده ارثی مانند نوروفیبروماتوز ۲ و بیماری von Hippel–Lindau تشکیل میشوند.
انواع تومور نخاعی
تومورهای نخاعی میتوانند خوش خیم یا بدخیم باشند.انواع تومورهای نخاعی خوش خیم و بدخیم عبارتاند از:
- آستروسیتوم
- کوردومای
- اپاندیموما
- گلیوما
- مننژیوم
- نوروفیبروم
- شوانوما
روش های درمان تومور نخاعی
درمان این بیماری بسته به شدت ، نوع آن و پیشرفت آن متفاوت است. در موارد خوش خیم و غیرسرطانی روشهای پرتودرمانی توصیه میشود. در موارد پیشرفته بیماری انجام جراحی توسط جراح ستون فقرات ضروری است.
درمان دارویی
درمان دارویی عموما بعد از جراحی برای کاهش عوارضی که ممکن است بعد از شیمی درمانی یا پرتودرمانی بروز کند تجویز میشود. اگر تومورها در اطراف نخاع تشکیل شود در اطراف نخاع التهاب ایجاد میکند. با تجویز پزشک کورواستروئیدها یا انواع داروهای ضدالتهاب برای کاهش علائم و تسکین درد به کاهش التهاب کمک خواهد کرد. البته دوره مصرف این داروها نباید طولانی باشد زیرا منجر به عوارض جانبی مانند پوکی استخوان ها، ضعف عضلات، افزایش قند خون، سرکوب ایمنی و ریسک ابتلا به عفونت های ثانویه خواهد شد.
انواع روش های جراحی تومورهای نخاعی
انواع روشهای جراحی تومورهای نخاعی وجود دارد. پزشک بعد از معاینه و بررسی پرونده پزشکی تومورهای نخاعی میتواند به 2 صورت جراحی باز یا بسته انجام دهد.
- جراحی غیرتهاجمی : جراحی های غیرتهاجمی شامل آمبولیزاسیون
- جراحی کم تهاجمی : این جراحی ها مانند کیفوپلاستی، ورتبرو پلاستی و دکمپرشن
بعد از برداشت تومور مغزی ممکن است برای از بین بردن بقایای تومور نیاز به شیمی درمانی یا رادیوتراپی بعد از جراحی باشد.
جراحی غیرتهاجمی
روش آمبولیزاسیون به این صورت است که بدون ایجاد زخم و بیهوشی جراح مغز و اعصاب توسط ابزاری خاص رگ های خونی تغذیه کننده تومور را مسدود خواهد کرد تا در حین جراحی خونریزی آن کنترل و با بلوک منبع تغذیه ای تومور از رشد و تکثیر آن جلوگیری میشود.
جراحی کم تهاجمی
اگر تومورها در داخل مهرههای ستون فقرات رشد کنند یا بر اثر متاستاز از دیگر اندامها به مهرهها گسترش پیدا کند، ممکن است اعمال فشار به مهره های درگیر منجر به شکستگی استخوان یا فشار به آن شود.
توسط روشهای کیفوپلاستی (Kyphoplasty) و ورتبروپلاستی (Vertebroplasty) با تزریق سیمان استخوانی در محلی که دچار شکستگی شده یا تغییر شکل یافته ، میتوان شکل استخوان را تا حدودی به ساختار اولیه آن نزدیک کنید و آن را بهبود ببخشید. برداشتن فشار از روی اعصاب، درد و اختلالات حسی عصبی بیمار تا حدودی رفع خواهد شد.
جراحی باز تومورهای نخاعی
هدف از جراحی باز تومورهای نخاعی یا دکمپرشن (Decompression) تسکین درد و پاکسازی محل بقایای تومور است. در این روش براساس نوع تومور و سرعت رشد و گسترش آن اقدام به برداشت کل تومور یا بخشی از آن خواهیم کرد تا از فشار اعمال شده کم شود و درد و دیگر علائم بیمار کاهش یابد.
پرتودرمانی
در مواردی برای از بین بردن بخشهای باقی مانده تومور بعد از جراحی ، درمان تومورهایی که قابل جراحی یا درمان نباشد استفاده خواهد شد. گاهی نیاز است که دوره پرتو درمانی طوری تنظیم شود که میزان بافت سالمی که قرار است آسیب ببیند کاهش یابد و نتیجه درمان موثر باشد.
نظرات کاربران