در ستون فقرات و میان مهرههای کمری بالشتکهای ژلاتینی از جنس غضروف وجود دارد که به آنها دیسک گفته میشود. وظيفه اصلي دیسکها در ستون فقرات بدن انسان ضربهگير بودن آن میباشد. یعنی دیسک کمر فشارهایی که به ستون فقرات وارد میشود را جذب میکند و در عین حال به بهبود حرکت بین مهرهها کمک میکند. افرادی هستند که فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر دارند. دیسک کمر( lumbar disc hernistion)جز بیماریهای صعب العلاج و در عین حال قابل درمان میباشد. درمان های بسیار زیادی برای دیسک کمر وجود داد. ابتدا برای درمان دیسک کمر از روشهای غیرجراحی استفاده میشود، در صورتی که با روش های غیرجراحی بیمار درمان نشود پزشک از روش های جراحی دیسک کمر استفاده میکند. در مقاله زیر به معرفی انواع روش های جراحی دیسک کمر میپردازیم. انواع متدهایی که در این نوع جراحی در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرد را شرح خواهیم داد.
جدیدترین روش های جراحی دیسک کمر
انواع روش های جراحی دیسک کمر به شرح زیر است:
جراحی دیسک کمر به صورت بسته
جراحی دیسک کمر به صورت بسته برخلاف عمل جراحی باز میتواند سریعتر بوده و خطر کمتری داشته باشد و همچنین مدت زمان بهبود کمتری نیاز دارد. از جمله مزایای عمل بسته دیسک کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد :به علت کوچک بودن برشهای ایجادشده (برشها بعضا فقط بهاندازه دو سانتیمترند) ازنظر ظاهری نتایج بهتری در قسمت جراحی به دست میآید.
در هنگام عمل جراحی، خون کمتری از بدن میرود. به علت عدم نیاز به برش دادن عضلات، احتمال آسیب رسیدن به عضلات کمتر است. نیاز کمتری به استفاده از داروهای مسکن درد بعد از عمل ، خواهید داشت. همچنین برخی از جراحیهای بسته دیسک کمر نوعی روش جراحی سرپایی به حساب می آیند و تنها به قسمتی که مورد جراحی قرار میگیرد ماده بیحسی زده میشود. در نتیجه خطر کمتری برای واکنشهای جانبی به بیهوشی وجود خواهد داشت.
جراحی بسته با لیزر
لیزر نوعی دستگاه تولیدکننده انرژی نوری است. لیزرهای جراحی بیشتر برای حذف و جدا کردن بافتهای غیرطبیعی و ناخواسته کاربرد دارند. زمانی که بافتها نور لیزر را به خود جذب میکنند، نور تبدیل به گرما میشود و سپس بافت گرم شده و تبدیل به بخار میشود، این فرآیند با نام عصبکشی هم شناخته میشود. از لیزر در جراحی دیسک کمر، میتوان با سه روش متفاوت زیر استفاده کرد :
- عصبکشی فاست مفصل توسط لیزر (ریزوتومی)
تخریب و از بین بردن اعصاب فاست (عصبکشی) جهت کاهش کمردرد ناشی از ورم مفاصل که به وسیله فاست مفاصل تولید میشود.
- کاهش فشار وارد بر دیسک با لیزر
از بین بردن (ساییدن) مواد دیسک کمر جهت از بین بردن فشار وارد بر عصب که منجر به ایجاد درد در پا میشود.
- لیزر کردن آنولوپلاستی
درمان گسیختگیهایی به وجود آمده در دیواره دیسک کمر (دوایر متحدالمرکز) جهت کاهش درد کمر.
درمان با تزریقات در جراحی دیسک کمر
درمان با تزریقات در جراحی دیسک کمر شامل موارد زیر است:
تزریق فاست
تزریق مفصلی فاست یک نوع تزریق استروئیدی ضدالتهاب مانند دگزا متازون یا تریامسینولون در مفاصل فاست میباشد. مفاصل فاست، بخشی از چارچوب استخوانی ستون فقرات میباشند. معمولا برای مفاصل فاست پایینی پشت ( کمر )، درد در قسمت پایین کمر احساس شده و در سراسر پایین کمر، پایینتر از پشت باسن و قسمت بالای ران پخش میشود.
نکته : به طور معمول ایستادن و به عقب خم شدن باعث تشدید این درد میشود.
درمان دیسک کمر به وسیله اوزون درمانی یا اوزون تراپی
اوزون تراپی یکی از انواع جراحی دیسک کمر به صورت بسته میباشد که از ویژگیهای بیوشیمیایی ترکیب اکسیژن و ازن استفاده میکند. یکی از اهداف درمانی تزریق ازن به داخل دیسک، کاهش حجم فتق دیسک میباشد که سبب انقباض دیسک و در نهایت کاهش فشار بر ریشه اعصاب میشود. خاصیت تسکین درد و ضدالتهابی اوزون، علت دیگر استفاده از آن برای درمان دیسک کمر است.
درمان دیسک کمر به وسیله تزریق اپیدورال استروید
تزریق اپیدورال استروئید (ESI) یک متد جراحی بسته دیسک میباشد که میتواند به درمان درد ناحیه گردن، بازو و پا که توسط اعصاب نخاعی ملتهب به وجود میآیند، کمک کند. همچنین تزریق اپیدورال استروید میتواند برای از بین بردن درد ناشی از تنگی مجرای ستون فقرات و دیسک کمر مورد استفاده قرار بگیرد.
در این روش، داروها به وسیله فضای اپیدورال به اعصاب ستون فقرات میرسند، فضای اپیدورال همان فضای بین محافظ پوششدهنده اعصاب و مهرههای استخوانی میباشد. هدف از این کار، کاهش درد در حدی است که شما بتوانید برنامه درمانی فیزیکی و فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرید.
نکته : مسکن درد میتواند به مدت چند روز یا حتی چند سال باقی بماند.
درمان دیسک کمر به روش رادیوفرکوئنسی
رادیوفرکوئنسی اعصاب متدی است که برای درمان دردهای مزمن ( طولانیمدت ) پایین کمر و گردن و همچنین درمان دردهای ناشی از انحطاط مفاصل در آرتروز مورد استفاده قرار میگیرد. حرارتی که به وسیله امواج رادیویی تولید میشود، برای مورد هدف قرار دادن اعصاب خاص استفاده شده و به طور موقت مانع انتقال سیگنالهای درد در آنها میشود. این امواج رادیویی به وسیله سوزنهایی که در بخش بالای نخاع وارد پوست شما شده، به اعصاب هدف منتقل میشوند.
استفاده از اسکن تصویری در زمان انجام رادیوفرکانسی اعصاب در جراحی دیسک کمر، به دکتر کمک میکند تا از مکان دقیق سوزن مطلع شود.
درمان دیسک کمر به وسیله تزریق ترنسفورمینال
تزریق ترنسفورمینال یک نوع تزریق از استروئید با مدت ماندگاری زیاد میباشد که در قسمت دهانه گوشههای ستون فقرات یعنی محلی که ریشههای اعصاب قرار دارند، انجام میشود.
این دهانه باز با نام فورامن شناخته میشود و در اصل یک مهره کوچک از فضای اپیدورال میباشد که با فاصلهای کوتاه از ریشه عصب بیرون میآید. این ریشه مهره اپیدورال به طور دقیق در قسمت بیرون کانال نخاعی قرار دارد.
این تزریقات بعضا به عنوان مسدود کنندههای ریشه مهره، مورد استفاده قرار میگیرند. استروئید تزریق شده با ماندگاری زیاد سبب کاهش التهاب و ورم ریشههای اعصاب نخاعی و سایر بافتهای اطراف ریشه نخاعی شده و میتواند سبب کاهش درد، سوزن سوزن شدن، بیحسی و دیگر علائم ناشی از چنین التهابهایی شود. همچنین تزریقات ترنسفورمینال برای شناسایی سطح یا سطوحی از ریشه عصب نخاعی که منبع تولید درد هستند کاربرد دارند.
درمان دیسک کمر به وسیله تزریق دیسکوژل
دیسکوژل نوعی کاشت میباشد که به وسیله یک سوزن به دیسک تزریق میشود. با در نظر گرفتن قسمتی که دیسک کمر در آن قرار دارد، از روشهای متنوع برای این کار میتوان استفاده کرد. برای مثال برای موارد گردنی تزریق از قسمت قدامی و در مواردی مانند سمت سینه و کمر تزریق از مناطق خلفی باید انجام شود. دیسکوژل میتواند سبب کاهش فشار و در دراز مدت منجر به کاهش فتق دیسک کمر شود. دیسکوژل مثل یک مانع، بین درد و ریشههای عصب و سیستم عروقی عمل میکند و همچنین بهعنوان یک ایمپلنت، دارای اثرات تقویتکنندگی بر روی دیسکهای آسیبدیده است.
چه عواملی باعث بیماری دیسک کمر میشوند؟
جراحی دیسک کمر به صورت بسته و با پلاسما(PDCT)
یکی دیگر از روشهای جراحی بسته دیسک انعقاد و تبخیر دیسک توسط نور پلاسما است. نور پلاسما در سیستم دی ۳۰ قدرتمند و کنترل شده است که باعث انعقاد و تبخیر دیسک به وسیله گرما می شود و هیچگونه آسیبی به ریشه عصبی اطراف وارد نمی کند.
در چه صورت برای دیسک کمر باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم دیسک کمر یعنی درد انتشاری در یک یا هر دو دست یا پا، بیحسی یا سوزن سوزن شدن در قسمتهایی از اندامهای دست و پا، ضعف عضلات و از دست دادن واکنشها و رفلکس در اندامها و غیره را تجربه کردید سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
نظرات کاربران