آنسفالیت مغزی یک بیماری غیرمعمول اما جدی است که در آن مغز ملتهب (متورم) میشود.میتواند تهدیدکننده زندگی باشد و نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارد. هرکسی ممکن است تحتتأثیر قرار گیرد، اما افراد بسیار جوان و بسیار مسن بیشتر در معرض خطر هستند. اکثر بیماران در بیمارستان بستری میشوند و درمان به تشخیص علت بستگی دارد.
علائم آنسفالیت مغزی
آنسفالیت مغزی گاهی اوقات با علائمی شبیه آنفولانزا مانند درجه حرارت بالا و سردرد شروع میشود.علائم جدیتر در طی ساعتها، روزها یا هفتهها ظاهر میشوند، از جمله:
- سردرگمی یا سرگردانی
- تشنج
- تغییرات در شخصیت و رفتار
- مشکل در صحبتکردن
- ضعف یا ازدستدادن حرکت در برخی از قسمتهای بدن
- ازدستدادن هوشیاری
- اگر شما یا شخص دیگری این علائم جدی تر را داشتید فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
علل آنسفالیت مغزی
همیشه مشخص نیست که چه چیزی باعث آنسفالیت میشود، اما میتواند به دلایل زیر ایجاد شود:
عفونتهای ویروسی – بهندرت، آنسفالیت ممکن است توسط ویروسهای معمولی ایجاد شود که باعث گسترش تبخال (هرپس سیمپلکس) یا آبله مرغان (هرپس واریسلا) به مغز میشود.
مشکل در سیستم ایمنی، دفاع بدن در برابر عفونت – گاهی اوقات مشکلی در سیستم ایمنی ایجاد میشود و بهاشتباه به مغز حمله میکند و باعث التهاب آن میشود.
عفونتهای باکتریایی یا قارچی – اینها علل بسیار نادر آنسفالیت نسبت به عفونتهای ویروسی هستند.
برخی از انواع آنسفالیت توسط پشهها (مانند آنسفالیت ژاپنی)، کنهها (مانند آنسفالیت منتقله از کنه) و پستانداران (مانند هاری) منتقل میشوند. دقت کنید که شما نمیتوانید آنسفالیت را از شخص دیگری بگیرید.
درمانهای آنسفالیت
آنسفالیت مغزی باید در بیمارستان درمان شود. هرچه درمان زودتر شروع شود، احتمال موفقیت بیشتر خواهد بود. درمان بستگی به علت زمینهای دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضدویروسی
- تزریق استروئید
- درمانهایی برای کمک به کنترل سیستم ایمنی
- آنتیبیوتیکها یا داروهای ضدقارچ
- داروهای مسکن برای کاهش ناراحتی یا درجه حرارت بالا
- دارویی برای کنترل تشنج یا حملات
- پشتیبانی از تنفس، مانند اکسیژن از طریق ماسک صورت یا دستگاه تنفس (تهویه)
- مدت زمانی که فرد مبتلا به آنسفالیت باید در بیمارستان بماند میتواند از چند روز تا چند هفته یا حتی ماه متغیر باشد.
بهبودی از آنسفالیت
برخی از افراد در نهایت به بهبودی کامل از آنسفالیت میرسند، اگرچه این میتواند یکروند طولانی و خستهکننده باشد.بسیاری از مردم هرگز بهبودی کامل نمییابند و با مشکلات طولانیمدت ناشی از آسیب به مغزشان مواجه میشوند. عوارض شایع عبارتاند از:
- ازدستدادن حافظه
- تشنج یا حملات مکرر
- تغییرات شخصیتی و رفتاری
- مشکلات مربوط به توجه، تمرکز، برنامهریزی و حل مسئله
- خستگی مداوم
- این مشکلات میتواند تأثیر قابلتوجهی بر زندگی فرد مبتلا و همچنین خانواده و دوستان وی داشته باشد.
درمان آنسفالیت ویروسی
بر خلاف باکتریها، ویروسها بهسختی درمان میشوند. داروهای ضدویروسی فقط روی تعداد محدودی از ویروسها کار میکنند. هدف از درمان کاهش شدت علائم است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بستری شدن در بیمارستان
- اگر ویروس مستعد درمان با داروهای ضدویروسی (مانند ویروس هرپس سیمپلکس) شناخته شده باشد، داروی ضدویروسی بهصورت داخل وریدی داده میشود.
- تجویز داخل وریدی داروها برای کمک به کاهش تورم مغز
- داروی مسکن
- دارو برای جلوگیری از استفراغ
- دارو برای جلوگیری از تشنج (ضدتشنج)
- داروهایی برای کاهش تب، مانند پاراستامول
- مایعات برای جلوگیری از کمآبی بدن، اما نه بیش از حد، زیرا این میتواند ادم مغزی (تورم مغز) را بدتر کند.
پیشگیری از آنسفالیت مغزی
همیشه نمیتوان از آنسفالیت مغزی جلوگیری کرد، اما برخی از عفونتهایی که باعث آن میشوند با واکسیناسیون قابل پیشگیری هستند.این موارد عبارتاند از:
- واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) – یک واکسن معمولی که به همه کودکان در انگلستان ارائه میشود.
- واکسن انسفالیت ژاپنی – برای مسافرانی که به مناطق در معرض خطر مانند بخشهایی از آسیا توصیه میشود
- واکسن آنسفالیت منتقله از کنه – برای مسافرانی که به مناطق خاصی از اروپا (اما نه انگلستان) و آسیا میروند توصیه میشود.
- واکسیناسیون هاری – برای مسافران به مناطق در معرض خطر که دسترسی به مراقبتهای پزشکی در آنها محدود است توصیه میشود
- اگر مطمئن نیستید که واکسنهایتان بهروز هستند یا نه یا قصد سفر به خارج از کشور را دارید و نمیدانید که آیا به واکسیناسیون نیاز دارید یا خیر، با یک پزشک عمومی صحبت کنید.
چشمانداز بلندمدت آنسفالیت ویروسی
شدت آنسفالیت ویروسی به ویروس خاص و سرعت درمان بستگی دارد. بهطورکلی، مرحله حاد بیماری حدود یک یا دوهفته طول میکشد و علائم یا بهسرعت ناپدید میشوند یا بهآرامی در طی یک دوره زمانی فروکش میکنند. در بسیاری از موارد، فرد بهبودی کامل پیدا میکند. در موارد دیگر، فرد ممکن است با درجات مختلفی از آسیب مغزی مواجه شود که ممکن است به مراقبت و درمان حمایتی طولانیمدت نیاز داشته باشد.
نظرات کاربران
سلام من رضایی هستم از اصفهان حدود دو سال هست بیمار هستم بیماری آنسفاریت ثانویه به طور کلی حافظه را ازدست دادم و فراموش کردم و بعد از مصرف دارو فقط همین چند ماه قبل به یادم هست و قبل را اصلا درمانی برای بیماری من هست که خوب بشم؟
مریم رضایی
21 دی 1401:
خواهرم چندسال پیش دچار آنسفالیت مغزی شد پس از دو ماه در ICU و کما ،پزشکش با یک پرفسور در کانادا مشاوره کرد و درمان از طریق پلاسما فرزیس رو انجام داد که پی از ۶ یا هفت جلسه به سلامت کامل رسید