خونریزی مغزی (ICH) زمانی رخ می‌دهد که خون به طور ناگهانی وارد بافت مغز می‌شود و به مغز شما آسیب می‌رساند. علائم معمولاً در طی ICH به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند. این علائم شامل سردرد، ضعف، گیجی و فلج، به‌ویژه در یک طرف بدن شما هستند. تجمع خون باعث فشار بر مغز شما شده و در اکسیژن رسانی آن اختلال ایجاد می‌کند. این حالت می‌تواند به سرعت باعث آسیب مغزی و عصبی شود. این حالت یک مسئله اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد. ICH به اندازه سکته ایسکمیک معمول نیست، اما جدی‌تر است. درمان به میزان خون و میزان آسیب مغزی بستگی دارد. ازآنجاکه شایع‌ترین علت ICH مربوط به فشارخون بالا است، پایین آوردن و کنترل فشارخون اولین قدم درمان است. گاهی اوقات برای از بین بردن فشار ناشی از تجمع خون و ترمیم رگ‌های آسیب دیده، به جراحی نیاز است.
درمان طولانی مدت به محل خونریزی و میزان آسیب بستگی دارد. درمان ممکن است شامل درمان فیزیکی، گفتاری و کاردرمانی باشد. بسیاری از افراد دارای نوعی معلولیت دائمی می شوند. در ادامه عوارض خونریزی مغزی را شرح خواهیم داد و راه‌های پیشگیری و درمان آن را بررسی خواهیم کرد.
عوارض خونریزی مغزی
ICH می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. خطر تشنج نیز وجود دارد که ممکن است هر زمان رخ دهد، حتی ممکن است یکی از اولین علائم باشد. افزایش فشار داخل جمجمه در اثر تورم مغز یا خونریزی داخل جمجمه نیز می‌تواند رخ دهد. افزایش فشار داخل جمجمه به نوبه خود می‌تواند منجر به چندین عارضه جدی شود. این شرایط می‌تواند مغز را از اکسیژن محروم کند و منجر به آسیب دائمی مغز یا مرگ شود. همچنین می‌تواند باعث فتق مغز به داخل کانال نخاع شود و دوباره منجر به مرگ شود. عوارض خونریزی مغزی حاد عبارت‌اند از:
- خونریزی مجدد
- خونریزی دوم در مکان دیگری
- عفونت
- آسیب عصب جمجمه
- کما
در صورت شکستگی جمجمه، نشت مایع مغزی نخاعی به داخل گوش یا مجاری بینی یکی دیگر از عوارض است. بهبودی از ICH می‌تواند طولانی مدت باشد. بسته به محل خونریزی و مدت زمانی که مغز شما بدون اکسیژن بوده، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اختلال در صحبت کردن
- خستگی
- مشکلات بلع
- کاهش بینایی
- مشکل در احساسات یا حرکات در یک طرف بدن
- ذات‌الریه
- اختلال عملکرد شناختی (از دست دادن حافظه، مشکل در استدلال) ، گیجی
- تورم بر روی مغز
- تشنج
- افسردگی، مشکلات عاطفی
- تب
- عفونت مجاری ادراری
- از دست دادن کنترل مثانه
- زخم بستر
- مشکل در فکر یا توجه کردن
دلایل خونریزی داخل مغزی چیست؟
فشارخون بالا شایع‌ترین علت بروز ICH است. در افراد جوان، علت شایع دیگر عروق خونی غیرطبیعی در مغز است. دلایل دیگر عبارت‌اند از:
- آسیب به سر یا ضربه
- پارگی آنوریسم مغزی (یک نقطه ضعیف در رگ خونی که می‌ترکد)
- ناهنجاری شریانی (گروهی از عروق خونی ناقص در مغز شما که جریان طبیعی خون را مختل می‌کند)
- استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون
- تومورهای خونریزی دهنده
- مصرف کوکائین یا مت‌آمفتامین (که می‌تواند باعث فشارخون شدید شود و منجر به خونریزی شود)
- اختلالات خونریزی (به‌عنوان‌مثال، هموفیلی یا کم خونی سلول داسی شکل)
- هرکسی می‌تواند ICH داشته باشد، اما با افزایش سن احتمال آن افزایش می‌یابد.
- ریسک فاکتور ابتلا در مردان بیشتر از زنان است.
- افراد میان‌سال از نژاد ژاپنی یا آفریقایی – آمریکایی نیز در معرض خطر ICH قرار دارند.
علائم خونریزی مغزی چیست؟
علائم خونریزی مغزی شامل موارد زیر است:
- ضعف ناگهانی، سوزن‌سوزن شدن، یا فلج در صورت، بازو یا پا، به‌ویژه اگر فقط در یک طرف بدن شما رخ دهد.
- شروع ناگهانی سردرد شدید
- مشکل در بلعیدن
- مشکل بینایی در یک یا هر دو چشم
- ازدست‌دادن تعادل و هماهنگی، سرگیجه
- مشکل در مهارت‌های زبانی (خواندن، نوشتن، صحبت کردن، درک)
- حالت تهوع، استفراغ
- بی‌علاقگی، خواب‌آلودگی، بی‌حالی، کاهش هوشیاری
- گیجی، هذیان
این یک بیماری جدی است. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان این علائم را دارید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
خونریزی داخل مغزی چگونه درمان می‌شود؟
به طور کلی درمان در سه ساعت اول از شروع علائم نتیجه بهتری دارد. جراحی می‌تواند فشار وارد بر مغز شما را کاهش داده و عروق پاره شده را ترمیم کند. برخی از داروها می‌توانند به مدیریت علائم مانند مسکن برای تسکین سردردهای شدید کمک کنند. برای کنترل فشارخون ممکن است دارو لازم باشد. اگر پزشک تشخیص دهد که شما در معرض تشنج هستید، ممکن است لازم باشد داروهای ضد صرع مصرف کنید.
برای غلبه بر علائم ناشی از آسیب به مغز شما به درمان طولانی مدت نیاز دارید. بسته به علائم شما، درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی و گفتاردرمانی برای کمک به بازگرداندن عملکرد عضلات یا بهبود ارتباطات باشد. کاردرمانی ممکن است با تمرین و اصلاح فعالیت‌های روزمره به شما کمک کند و مهارت‌ها و استقلال خاصی را به دست آورید.
بهبود عوارض خونریزی مغزی
در طی بهبودی، فرد ممکن است قدرت حرکتی خود را از دست دهد و طی چند ماه به آرامی بهبود یابد. بیشتر بیماران دچار نقص حرکتی می‌شوند که دائمی است. اختلال گفتار معمولاً با گذشت زمان، اغلب در طی چند ماه یا سال پس از خونریزی مغزی بهبود می‌یابد. در طی روند بهبودی، بدن بافت‌های مرده مغز را از بین می‌برد. عملکرد ازدست‌رفته ممکن است دوباره به دست آید زیرا برخی از عملکردهایی که قبلاً توسط مناطق آسیب دیده انجام شده بود، توسط دیگر قسمت‌های مغز انجام می‌شود. اگر آسیبی به نیمکره مغز وارد شود، در بسیاری از بیماران با استفاده از هر دو طرف مغز برای انجام وظیفه‌ای که قبلاً به نیمکره آسیب دیده اختصاص داده شده است، جبران می‌کنند.
بیمارانی که از خونریزی مغزی بهبود می‌یابند باید با کنترل فشارخون، دیابت و کلسترول از خود مراقبت کنند. آنها باید برای داشتن شانس بهبودی کامل، از یک سبک زندگی سالم استفاده کنند و از استعمال سیگار خودداری کنند.
چگونه می‌توانم از خونریزی داخل مغزی جلوگیری کنم؟
با استفاده از موارد زیر می‌توانید احتمال خونریزی مغزی را در خود کاهش دهید.
- سیگار نکشیدن
- درمان بیماری‌های قلب
- درمان فشارخون بالا
- کنترل دیابت
- حفظ یک سبک زندگی سالم
نظرات کاربران