سندرم کوشینگ یا هیپرکورتیزولیسم به دلیل سطوح بالای غیرطبیعی هورمون کورتیزول رخ می‌دهد. کورتیزول را غدد فوق کلیوی که دو غده کوچک در بالای کلیه‌ها است می‌سازند. این ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد. در بیشتر موارد، دریافت درمان می‌تواند به فرد در مدیریت سطح کورتیزول کمک کند. کورتیزول گاهی اوقات هورمون استرس نامیده می‌شود زیرا به بدن فرد کمک می‌کند تا به استرس پاسخ دهد و آن را کاهش دهد. همچنین کورتیزول در؛ حفظ فشار خون، تنظیم قند خون، کاهش التهاب، تبدیل کردن انرژی از غذایی که می‌خورید نقش دارد.
علائم سندرم کوشینگ
شایع‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:
افزایش وزن، رسوبات چربی، به خصوص در قسمت شکم، صورت (باعث ایجاد صورت گرد) و بین شان‌ها و قسمت بالایی پشت (باعث ایجاد قوز می‌شود) علائم کشش بنفش روی سینه‌ها، بازوها، شکم و ران‌ها. نازک شدن پوست که به راحتی کبود می‌شود. آسیب‌های پوستی که دیر بهبود می‌یابند. آکنه، خستگی، ضعف عضلانی. علاوه بر علائم رایج بالا، علائم دیگری نیز وجود دارد که گاهی اوقات ممکن است در افراد مبتلا به سندرم کوشینگ مشاهده شود. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- قند خون بالا
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- پوکی استخوان
- فشار خون بالا (فشار خون بالا)
- سردرد
- نوسانات خلقی
- اضطراب
- تحریک پذیری
- افسردگی
- افزایش بروز عفونت‌ها
علائم سندرم کوشینگ در کودکان
کودکان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، اگرچه کمتر از بزرگسالان به آن مبتلا می‌شوند. طبق یک مطالعه در سال 2019، حدود 10 درصد از موارد جدید سندرم کوشینگ هر ساله در کودکان رخ می‌دهد. علاوه بر علائم بالا، کودکان مبتلا به این سندرم ممکن است موارد زیر را نیز داشته باشند:
- چاقی
- سرعت رشد کندتر
- فشار خون بالا (فشار خون بالا)
علائم سندرم کوشینگ در زنان
سندرم کوشینگ در زنان بیشتر از مردان است. طبق گفته مؤسسه ملی بهداشت (NIH)، تعداد زنان مبتلا به این بیماری در مقایسه با مردان سه برابر بیشتر است. زنان مبتلا ممکن است موهای زائد صورت و بدن داشته باشند. همچنین زنان ممکن است قاعدگی نامنظم را تجربه کنند. در برخی موارد، قاعدگی به طور کلی وجود ندارد. سندرم کوشینگ درمان نشده در زنان می‌تواند منجر به مشکلات باردار شدن شود.
علائم سندرم کوشینگ در مردان
مردان مانند زنان و کودکان به این بیماری مبتلا می‌شوند. اما آنها برخی علائم اضافی را تجربه می‌کنند. مردان مبتلا به این سندرم ممکن است موارد زیر را داشته باشند:
- اختلال در نعوظ
- از دست دادن علاقه جنسی
- کاهش باروری
شایع‌ترین علت سندرم کوشینگ چیست؟
شایع‌ترین علت این بیماری استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون در دوزهای بالا برای مدت طولانی است. پزشکان می‌توانند این‌ها را برای درمان بیماری‌های التهابی مانند لوپوس یا جلوگیری از رد عضو پیوند شده تجویز کنند. دوز بالای استروئیدهای تزریقی برای درمان کمردرد نیز می‌تواند باعث سندرم کوشینگ شود. با این حال، استروئیدهای با دوز کمتر به شکل مواد استنشاقی، مانند آن‌هایی که برای آسم استفاده می‌شوند، یا کرم‌هایی مانند آن‌هایی که برای اگزما تجویز می‌شوند، معمولاً برای ایجاد این بیماری کافی نیستند.
تومورها
انواع مختلفی از تومورها نیز می‌توانند منجر به تولید بالاتر کورتیزول شوند. برخی از این موارد عبارتند از:
تومورهای غده هیپوفیز: غده هیپوفیز بیش از حد هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) ترشح می‌کند که باعث تحریک تولید کورتیزول در غدد فوق کلیوی می‌شود. به این بیماری کوشینگ می‌گویند. تومورهای نابجا این‌ها تومورهای خارج از هیپوفیز هستند که ACTH تولید می‌کنند. آنها معمولا در ریه، لوزالمعده، تیروئید یا غده تیموس رشد می‌کنند.
ناهنجاری یا تومور غده فوق کلیوی: یک ناهنجاری آدرنال یا تومور می‌تواند منجر به الگوهای نامنظم تولید کورتیزول شود که می‌تواند باعث سندرم کوشینگ شود.
سندرم کوشینگ خانوادگی: اگرچه سندرم کوشینگ به طور معمول ارثی نیست، ممکن است تمایل ارثی به ایجاد تومورهای غدد درون ریز وجود داشته باشد.
بیماری کوشینگ چیست؟
اگر سندرم کوشینگ ناشی از تولید بیش از حد ACTH توسط غده هیپوفیز باشد که به نوبه خود تبدیل به کورتیزول می‌شود، به آن بیماری کوشینگ می‌گویند. مانند سندرم کوشینگ، بیماری کوشینگ زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کند.
تشخیص سندرم کوشینگ به چه صورت است؟
تشخیص سندرم کوشینگ می‌تواند به خصوص دشوار باشد. این به این دلیل است که بسیاری از علائم، مانند افزایش وزن یا خستگی، می‌توانند دلایل دیگری داشته باشند. علاوه بر این، خود سندرم کوشینگ می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. پزشک برای تشخیص این بیماری ابتدا، سابقه پزشکی فرد را بررسی می‌کند. آنها در مورد علائم، هر گونه شرایط سلامتی که ممکن است داشته باشید، و هر دارویی که ممکن است برای شما تجویز شود، سوال می‌پرسند. همچنین یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهند که در آن علائمی مانند قوز، علائم کشش و کبودی را جستجو می‌کنند.
در مرحله بعد، آنها ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی را تجویز کنند، از جمله؛
آزمایش کورتیزول بدون ادرار 24 ساعته: برای این آزمایش، از فرد خواسته می‌شود که ادرار خود را در یک دوره 24 ساعته جمع آوری کند. سپس سطح کورتیزول آزمایش خواهد شد.
اندازه گیری کورتیزول بزاقی: در افراد بدون سندرم کوشینگ، سطح کورتیزول در عصر کاهش می‌یابد. این آزمایش سطح کورتیزول را در نمونه بزاق که اواخر شب جمع آوری شده است اندازه گیری می‌کند تا ببینند آیا سطح کورتیزول خیلی بالا است یا خیر.
تست دگزامتازون با دوز پایین: برای این آزمایش، در اواخر عصر یک دوز دگزامتازون به فرد داده می‌شود. خون فرد برای سطح کورتیزول در صبح آزمایش می‌شود. به طور معمول، دگزامتازون باعث کاهش سطح کورتیزول می‌شود. اگر سندرم کوشینگ داشته باشید، این اتفاق نمی‌افتد.
تشخیص علت سندرم کوشینگ
پس از دریافت تشخیص سندرم کوشینگ، پزشک همچنان باید علت تولید بیش از حد کورتیزول را تعیین کند. آزمایش‌هایی برای کمک به تعیین علت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپین خون (ACTH): سطح ACTH در خون اندازه گیری می‌شود. سطوح پایین ADTH و سطوح بالای کورتیزول می‌تواند نشان دهنده وجود تومور در غدد فوق کلیوی باشد.
تست تحریک هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH): در این آزمایش یک شات CRH داده می‌شود. این باعث افزایش سطح ACTH و کورتیزول در افراد مبتلا به تومورهای هیپوفیز می‌شود.
تست دگزامتازون با دوز بالا: این تست مانند تست دوز پایین است، با این تفاوت که از دوز بالاتر دگزامتازون استفاده می‌شود. اگر سطح کورتیزول کاهش یابد، ممکن است تومور هیپوفیز داشته باشید. اگر این کار را نکند ممکن است تومور نابجا داشته باشید.
نمونه برداری از سینوس پتروزال: خون از ورید نزدیک هیپوفیز و همچنین از ورید دور از هیپوفیز گرفته می‌شود. یک شات CRH داده می‌شود. سطوح بالای ACTH در خون نزدیک هیپوفیز می‌تواند نشان دهنده تومور هیپوفیز باشد. سطوح مشابه از هر دو نمونه نشان دهنده تومور خارج از رحم است.
مطالعات تصویربرداری: این مطالعات می‌تواند شامل مواردی مانند اسکن‌سی‌تی و ام‌آر‌آی باشد. آنها برای تجسم غدد فوق کلیوی و هیپوفیز برای جستجوی تومورها استفاده می‌شوند.
سندرم کوشینگ چگونه درمان می‌شود؟
هدف کلی درمان سندرم کوشینگ کاهش سطح کورتیزول در بدن است. این را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد. درمانی که دریافت می‌کنید بستگی به این دارد که چه چیزی باعث بیماری شده است. پزشک ممکن است دارویی برای کمک به مدیریت سطح کورتیزول تجویز کند. برخی از داروها باعث کاهش تولید کورتیزول در غده فوق کلیه می‌شوند.
نظرات کاربران