فتق دیسک کمر میتواند دردناک باشد. به همین دلیل است که بسیاری از جراحان برای تسکین درد، دیسککتومی (یا میکرودیسککتومی) را انجام میدهند. برای حدود 90 درصد از بیماران، جراحی موفقیت آمیز است. اما برای تعداد کمی، کمتر از 10 درصد فتق باز می گردد و باعث عود دیسک کمر و ایجاد همان درد شدید و بیحرکتی میشود که در ابتدا توسط اولین فتق دیسک ایجاد شد.
این نوع دیگری از جراحی شکست خورده ستون فقرات است، جایی که جراحی نتوانست از عود درد کمر و گردن جلوگیری کند. عود دیسک کمر به صورت مکرر نیز ممکن است هنگام درمان برای شرایط کاملاً متفاوت، اغلب در ناحیهای متفاوت از ستون فقرات، ایجاد شوند. که قابل درمان است ، اما درک علل فتق دیسک مکرر گامی مهم در جهت یافتن پزشکان مناسب برای رفع آن است.
علت عود دیسک کمر چیست ؟
درمان فتق دیسک، معمولاً با دیسککتومی یا میکرودیسککتومی به طور کلی بسیار موثر است. در مطالعات انجام شده مشخص شده است که چرا برخی از بیماران بیشتر مستعد ابتلا به فتق دیسک نسبت به دیگران هستند. دلایل احتمالی عبارتند از:
- آناتومی: شکل ستون فقرات، سلامت و موارد دیگر ممکن است برخی از بیماران را مستعد ابتلا به فتق دیسکهای مکرر کند.
- شیوه زندگی: چاقی، وزنه برداری، سیگار کشیدن و عدم تعهد به بهبود نیز ممکن است در عود بیماری موثر باشد.
- انحطاط دیسک: هنگامی که دیسکهای ستون فقرات به دلیل افزایش سن و کم آبی دچار شکستگی میشوند، ممکن است جراحی کمتر موثر باشد.
- به نظر می رسد مردان دچار فتق دیسک مکرر هستند و ممکن است در کسانی که پارگی دیسک بزرگتری دارند شایع تر باشد.
لازم به ذکر است که فتق مکرر دیسک نیز ممکن است نتیجه جراحی های دیگر باشد. مسائلی مانند بیثباتی سگمنتال، تنگی و سایر موارد ممکن است در نتیجه محافظت ضعیفتر یا فشار بیشتر بر دیگر دیسکهای نخاعی نقش داشته باشند. برخی افراد نیز ممکن است مستعد ابتلا به فتق باشند.
به طورکلی از علل ابتلا به دیسک کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تروما مانند تصادف
- حرکات تند و ناگهانی
- برداشتن نادرست یک جسم سنگین
- پیچ خوردگی شدید
- اضافه وزن میتواند باعث ایجاد فشار بر روی دیسک شود.
- وراثت
- ورزش های تماسی
- مصرف الکل یا دخانیات
- افزایش سن
علائم عود دیسک کمر
فتق دیسک دارای علائمی است که تشخیص آن آسانتر است. در حالی که بسیاری از علل شکست جراحی کمر به تدریج اتفاق می افتد، درد فتق دیسک در بیشتر موارد فوری و شدیدتر است. درد ناگهانی و ناتوان کننده، به ویژه اگر شبیه درد فتق دیسک قبلی باشد، نشانه بازگشت فتق است.
- شایع ترین علامت پارگی دیسک کمر، درد کمر می باشد.
- دومین علامت شایع آن درد سیاتیک یعنی دردی که از باسن به پشت ران و سپس به پشت ساق پا تیر میکشد. معمولا اول کمردرد به وجود میآید و پس از مدتی درد سیاتیکی به آن اضافه میشود.
- خواب رفتگی و گزگز اندام های تحتانی
- عدم کنترل ادرار و مدفوع که در حدود یک درصد موارد ممکن است اتفاق بیفتد.
- ضعف اندام های تحتانی
- در بعضی از افرادی که مبتلا به پارگی دیسک هستند فقط کمر درد دیده میشود.
- در بعضی از افراد مبتلا به پارگی دیسک فقط درد در مسیر سیاتیک دیده میشود. این گونه افراد اصلاً کمر درد ندارند .فقط با درد اندام تحتانی یا درد سیاتیکی مراجعه میکنند.
- افرادی که مبتلا به سیاتیک هستند ممکن است درد فقط در یک اندام دیده شود یعنی فقط درد سیاتیک راست یا چپ داشته باشند و در مواردی نیز درد سیاتیک دو طرفه دیده میشود، یعنی هر دو اندام تحتانی راست و چپ دچار درد شود.
درمان برای عود دیسک کمر
درمان بر اساس بیمار متفاوت است، زیرا هیچ رویکردی برای درمان عود فتق دیسک وجود ندارد. ممکن است دیسککتومی اضافی یا دیسککتومی با فیوژن کمری یا گردنی یا تکنیک متفاوتی بسته به محل و علت درد توصیه شود.
درمان جراحی فتق دیسک کمر نسبت به درمان غیر جراحی مزایایی دارد. دو کارآزمایی بالینی تصادفی نشان داده است که افرادی که مداخله جراحی دریافت میکنند، سریعتر از آنهایی که بدون عمل جراحی کنترل میشوند، دردشان برطرف میشود. نتایج بالینی دراز مدت دیسککتومی کمر علی رغم میزان مجدد عمل جراحی تا 25 درصد نسبت به نتایج غیرجراحی عالی دست یافته است. فتق مکرر دیسک علت اصلی شکست و عوارض جراحی در بیماران تحت درمان با دیسککتومی کمری است.
روش درمان عود دیسک کمر
زمانی که فرد دچار عود دیسک کمر میشود، ممکن است دوباره نیاز به جراحی دیسک کمر داشته باشد. لازم به ذکر است که جراحی به روش بسته انجام میشود، چون در روش باز به علت چسبندگی های اولیه، ریسک چسبندگی و نیز بروز عفونت و خونریزی افزایش خواهد یافت. همین امر سبب میشود که برای درمان عود دیسک کمر از روش آندوسکوپی استفاده شود. این روش میتواند چسبندگیهای نواحی اطراف دیسک که عود کرده است را با حداقل دستکاری درمان کند.
درمان آندوسکوپی دیسک کمر
جراحی آندوسکوپی تحت بیحسی موضعی با استفاده از یک برش کوچک و ابزارهای ویژه(یک تروکار لوله ای)برای درمان اختلالات ستون فقرات استفاده میشود. دوربین کوچکی از طریق تروکار به منطقه هدف وارد محل شده و جراحی بر روی موضع درد انجام میگیرد. جراح با دو روش به ستون فقرات دسترسی پیدا میکند.
- داخل (پشت ستون فقرات بین دو لایه)
- ترانسفرامینال (پشت یا کنار ستون فقرات به نوروفورامن)
درمان دیسک کمر بدون جراحی
- دارو درمانی: پزشک برای درمان درد و التهاب ناشی از دیسک، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی؛ مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن را توصیه میکند.
- فیزیوتراپی و انجام حرکات ورزشی
- استفاده از کمپرس آب سرد و گرم
- تزریق اپیدورال
- و غیره
انواع جراحی دیسک کمر
جراحی با هدف برداشتن بخش بیرون زده دیسک و رفع فشار از روی اعصاب انجام میگیرد.
- جراحی لامینکتومی: در این روش جراحی، جراح کانال نخاعی را باز کرده تا به ریشههای عصبی دسترسی یابد و دیسک را خارج کند.
- جراحی میکروسکوپی: در این روش جراح از دستگاه میکروسکوپ استفاده میکند، این دستگاه به جراح کمک میکند که دید بهتری داشته باشد و و دقت جراحی را نیز افزایش میدهد.
- جراحی دیسک کمر با لیزر: جراحی دیسک کمر با اشعه لیزر در جهت از بین بردن بیرونزدگی دیسک کمر استفاده میشود. در این روش اشعه لیزر به کمک یک سوزن و فیبرنوری وارد دیسک شده و اشعه لیزر با سوزاندن مرکز دیسک یک حفره در دیسک ایجاد میکند. این حفره ایجاد شده میتواند فشار داخل دیسک را کم و درد کمر بیمار را تسکین دهد.
- تزریق های اپیدورال یا تزریق فاست: این تزریق بر روی ریشه عصبی یا مفاصل ستون مهرهها(فاست)انجام میگیرد.
جلوگیری از عود مجدد دیسک کمر
از روشهای موثر در پیشگیری از عود دیسک کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- از بی تحرکی بپرهیزید و فعالیت کافی داشته باشید.
- انجام ورزشهایی مانند پیادهروی، شنا، دو و غیره.
- ثابت نگه داشتن و حفظ وزن متعادل
- اصلاح حرکات روزانه مانند: درست نشستن، درست راه رفتن، درست ایستادن و غیره.
- پرهیز از انجام کارهای سنگین همچون برداشتن وزنه های سنگین که سبب فشار به دیسک کمر میشود.
نظرات کاربران