بیشتر آسیب‌های ستون فقرات ناشی از تصادفات، سقوط، حملات و صدمات ورزشی است. علائم جدی این آسیب‌‌ها عبارتند از، از دست دادن حس، از دست دادن قدرت عضلانی و از دست دادن روده، مثانه و عملکرد جنسی است که ممکن است موقتی یا دائمی باشد. ستون فقرات از 24 استخوان پشت (مهره) به علاوه استخوان دنبالچه (استخوان خاجی) تشکیل شده است. مهره‌ها بیشتر وزن بدن را تحمل می‌کنند و بنابراین تحت فشار زیادی هستند. دیسک‌های غضروفی بین هر یک از استخوان‌های پشتی به محافظت از استخوان‌ها کمک می‌کند. ستون فقرات یک کانال محافظتی از استخوان را تشکیل می‌دهد که نخاع در آن محصور شده است.
راه‌های شناسایی آسیب ستون فقرات
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی، برای ارزیابی آسیب بافت نرم، نخاع یا رباط‌ها و توموگرافی کامپیوتری برای ارزیابی آسیب به استخوان بهترین راه برای تشخیص آسیب است.
تصویربرداری:
افرادی که علائم آسیب ستون فقرات مانند؛ درد قابل توجه در استخوان‌های گردن یا کمر را دارند و کودکانی که حتی علائم مختصری از آسیب احتمالی عصبی یا دردهای ناشی از ضربه زدن به بازوها یا پاها را دارند، باید با آزمایش‌های تصویر برداری علت اصلی درد آن‌ها مشخص شود.
اشعه ایکس:
پس از آسیب، برای مشخص کردن محل دقیق آسیب اغلب از اشعه ایکس استفاده می‌شود. اشعه ایکس می‌تواند آسیب‌های استخوان‌های ستون فقرات را نشان دهد اما آسیب‌های نخاع را نشان نمی دهد.
توموگرافی کامپیوتری(CT) :
توموگرافی کامپیوتری دقیق‌ترین آزمایش برای شناسایی، آسیب‌های ستون فقرات است و می‌تواند بیشتر آسیب‌های استخوانی را نشان دهد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI):
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی، بهترین آزمایش برای شناسایی آسیب‌های نخاع و رباط‌های ستون فقرات است. با این حال CT به طور کلی قبل از انجام MRI انجام می‌شود زیرا MRI کمتر از CT در دسترس است و آسیب‌های استخوانی را به اندازه CT نشان نمی‌دهد.
سی تی اسکن میلوگرافی:
سی تی اسکن میلوگرافی سی تی اسکنی است که پس از تزریق رنگ رادیوپاک به فضای اطراف نخاع انجام می‌شود. میلوگرافی CT می‌تواند ساختارهای جابجا شده‌ای را که به نخاع برخورد می‌کنند را نشان دهد.
چه نوع آسیب‌های مهره‌ای ممکن است در ستون فقرات رخ دهد؟
دو نوع آسیب اصلی به استخوان‌های ستون فقرات، شکستگی و دررفتگی است. شکستگی عبارت است از؛ شکستن هر قسمتی از مهره‌ها. اما دررفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که مهره‌ها به درستی کنار هم قرار نگرفته باشند یا حتی در جای خود قرار نگرفته باشند. این‌ها ممکن است باعث آسیب به ستون فقرات شوند. انواع زیادی از شکستگی و دررفتگی وجود دارد که ممکن است رخ دهد.
شکستگی فشاری:
این شکستگی، اغلب ناشی از آسیب‌های جلو به عقب است که در آن بخشی از ستون فقرات به جلو و پایین کشیده می‌شود.
شکستگی پشت سر هم:
این یکی از شکل‌های جدی شکستگی فشاری است. استخوان بر اثر آسیب دیدگی خرد شده و تکه‌های استخوان ممکن است نخاع را سوراخ کند. این شکستگی اغلب از یک نیروی رو به پایین یا بالا در امتداد ستون فقرات اتفاق می‌افتد. اغلب منجر به آسیب نخاعی جدی می‌شود.
در رفتگی:
در دررفتگی مفاصل، قسمت پشتی مهره‌ها در اثر حرکت غیرطبیعی استخوان‌ها ضعیف می‌شوند. این دررفتگی جزئی مهره‌ها است. اگر ماهیچه‌ها و رباط‌های ستون فقرات آسیب ببینند، این اتفاق می‌افتد. همچنین ممکن است باعث آسیب به نخاع شود.
نابجایی مهره‌ها:
این ممکن است زمانی رخ دهد که رباط‌ها دچار پارگی یا کشیدگی شدید ناشی از آسیب شوند. این امر موجب حرکت بیش از حد مهره‌ها می‌شود. مهره‌ها ممکن است در یک یا هر دو طرف روی هم قفل شوند. آسیب نخاعی بستگی به این دارد که رباط‌های پاره شده چه میزان حرکت بیشتری را امکان پذیر می‌کند. مهره‌هایی که به طور صاف و مرتب ردیف نشده‌اند با کشش به حالت طبیعی باز می‌گردند. گاهی اوقات برای صاف نگه داشتن مهره‌ها نیاز به بریس، جلیقه هاله یا جراحی برای جوش خوردن مهره‌ها است.
شکستگی و دررفتگی:
این اتفاق آسیب جدی به رباط می‌زند. همچنین ممکن است باعث آسیب به نخاع شود. نخاع یک ساختار لوله‌ای، شکننده و بلند است. که از انتهای ساقه مغز شروع شده و تقریباً تا انتهای ستون فقرات ادامه می‌یابد. نخاع شامل مجموعه‌ای از آکسون‌های عصبی است که مسیرهایی را ایجاد می‌کند که پیام‌های ورودی و خروجی را بین مغز و بقیه بدن منتقل می‌کند. نخاع دارای مدارهای سلول عصبی در درون خود است که حرکات هماهنگ مانند راه رفتن، شنا کردن و همچنین ادرار را کنترل می‌کند. در واقع ستون فقرات مرکز اصلی فعالیت و عملکرد بین اندام‌های بدن است که ممکن است دچار آسیب‌های مختلفی شوند و همین امر منجر به آسیب در سایر اندام‌های بدن مانند، گردن درد، سر درد، کمر درد و… شود. در ادامه به توضیح کلی راجب این دردها می‌پردازیم.
علائم ضایعات نخاعی و مهره‌ها:
اگر ستون فقرات آسیب ببیند، افراد معمولاً در قسمت آسیب دیده گردن یا پشت احساس درد می‌کنند. ناحیه بالای آسیب ممکن است در لمس حساس باشد. به ویژه اگر شکستگی وجود داشته باشد. اگر نخاع آسیب ببیند، اعصاب داخل و زیر محل آسیب دچار اختلال می‌شوند و باعث از دست دادن کنترل ماهیچه‌ها و از دست دادن حس می‌شوند. با این حال کودکان ممکن است دچار ضایعات نخاعی شوند که در آن‌ها اعصاب فقط به طور موقت و مختصر دچار اختلال می‌شوند.
درمان ضایعات نخاعی و مهره ها:
افرادی که ممکن است دچار ضایعه نخاعی شده باشند نباید جابجا شوند مگر توسط پرسنل اورژانس. بنابراین، پرسنل اورژانس هنگام حرکت دادن فردی که احتمالا دچار ضایعه نخاعی شده اسن بی حرکت هستند. معمولاً فرد به تخته‌ای محکم بسته می‌شود و به او با دقت پد می‌زنند تا از حرکت جلوگیری کند. ممکن است برای جلوگیری از حرکت گردن از نگهدارنده گردن که سفت و محکم است استفاده شود. هنگامی که ستون فقرات به شدت آسیب می‌بیند، ممکن است مهره‌ها دیگر در محل خود نمانند یا شکسته شوند و ستون فقرات ناپایدار شوند. بنابراین، حتی حرکت جزئی مصدوم می‌تواند باعث جابجایی ستون فقرات و فشار بر نخاع شود. فشار روی بند ناف خطر فلج دائمی را افزایش می‌دهد. اگر قطعات خون و استخوان تجمع یافته و به نخاع فشار می‌آورند جراحی لازم است. اگر ستون فقرات ناپایدار باشد، فرد بی حرکت می‌شود تا زمانی که استخوان و بافت‌های دیگر زمان لازم برای التیام را داشته باشند. گاهی اوقات جراح میله‌های فولادی را برای تثبیت ستون فقرات پیوند می‌دهد تا نتواند حرکت کند و باعث آسیب بیشتر شود. جراحی که بلافاصله پس از آسیب انجام می‌شود ممکن است فرد را قادر سازد تا عملکرد بیشتری را بازیابی کرده و زودتر متحرک شود. با این حال بهترین زمان برای جراحی مورد بحث است. جراحی ستون فقرات ممکن است توسط جراحان مغز و اعصاب یا جراحان ارتوپدی انجام شود. همچنین استفاده از داروها ممکن است مفید باشند.
مسکن‌ها:
اگر جراحت باعث درد شود، مسکن تجویز می‌شود. در ساعات و روزهای اول معمولاً از مواد افیونی استفاده می‌شود. اما بعد آن ممکن است، از مسکن‌های ملایم‌تری مانند؛ استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده شود.
شل کننده‌های عضلانی:
در صورت ایجاد فلج اسپاستیک، ممکن است از شل کننده‌های عضلانی مانند؛ باکلوفن یا تیزانیدین استفاده شود.
نظرات کاربران