آسیب به هر قسمت از نخاع یا اعصاب در انتهای کانال نخاعی (دم اسب). اغلب باعث تغییرات دائمی در قدرت، حس و سایر عملکردهای بدن در محل آسیب میشود. اگر اخیراً نخاعتان آسیب دیده است. ممکن است به نظر برسد که همه جنبههای زندگی شما تحت تأثیر قرار گرفته است. شما ممکن است اثرات آسیب خود را از نظر روانی، عاطفی و اجتماعی احساس کنید. رشته طناب نخاعی وظیفه انتقال پیام از مغز به بقیه اندامها را دارد. و از پشت در قسمت کمر آغاز میشود. و به سایر اندامها کشیده میشود. از آنجایی که نخاع در میان ستون فقرات قرار دارد و دارای بافت نرمی است. و این مهرهها از نخاع محافظت میکنند. در صورتی که هر آسیبی به ستون فقرات و مهرههای آن وارد شود میتواند سبب آسیب به بافت نخاع شود. و آسیب نخاعی را ایجاد کند.
در صورتی که به نخاع آسیب وارد شود میتواند مشکلاتی از قبیل از دست دادن احساس و کارکرد در اندامها شود و یا سبب فلج شدن فرد شود. عواملی مانند شکستگی و در رفتگی وترکیدن مهرههای کمر، واردن شدن اثر چاقو و یا گلوله به نخاع و همچنین بیماریهایی نظیر سرطان، آرتروز، انواع عفونتها و التهابات دیسکهای کمر سبب آسیب نخاعی میشوند.
آسیب نخاعی انواع مختلفی دارد که بر اساس شدت آنها دسته بندی میشوند. در صورتی که این آسیب در پایین سطح خود باشد میتواند اندامهای تحتانی و پاها را در گیر سازد. اما درصورتی که آسیب نخاعی در بالاترین سطح خود اتفاق بیفتد میتواند در اندامهایی نظیر دست، بازو و بالاتر را نیز درگیر کند. و در صورتی که تمام آسیب نخاعی به طور کامل دچار آسیب دیدگی شود سبب میشود که تمامی حرکات و حسهای بدن تحت تاثیر قرار بگیرند و یا از کار بیافتند .
در حوزه آسیب نخاعی سه بخش مشغول هستند در صورتی که آسیب نخاعی سبب فلج کامل شود یک فیزیوتراپ تلاش میکند عضلات باقی مانده را در بدن بیمار تقویت کند و به حرکت درآورد و یک توانبخش و یا روانشناس به بیمار این کمک را میرساند که در بخشهای دیگر مهارتی خود فعالیت کند و یا مهارتهای دیگری بیاموزد و در ادامه زندگی خود از این مهارتها استفاده کند و پیشرفت تکنولوژی نیز میتواند به این افراد کمک کند تا از ابزار ماشینی و الکترونیکی برای انجام کارهای خود کمک بگیرند از جمله این وسایل : رباتها و صندلیهای چرخدار الکترونیکی هستند.
علائم و نشانههای آسیب نخاعی به چه صورت است؟
توانایی بیماردر کنترل اندامهای خود پس از آسیب نخاعی به دو عامل بستگی دارد: محل آسیب در نخاع و شدت آسیب نخاع.
صدمات نخاعی از هر نوع ممکن است منجر به یک یا چند مورد از علائم و نشانههای زیر شود:
- از دست دادن حرکت و فلج شدن به طور ناگهانی
- از دست دادن احساس، از جمله توانایی احساس گرما، سرما و لمس
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
- اسپاسم و ضعف عضلات
- حساسیت جنسی و باروری
- درد یا احساس سوزش شدید ناشی از آسیب به رشتههای عصبی نخاع
- مشکل در تنفس
- کمردرد یا درد شدید در گردن
- عدم هماهنگی یا فلج در هر قسمت از بدن
- بی حسی، سوزن سوزن شدن دستها و پاها
- مشکل در تعادل و راه رفتن
- تنفس مختل شده پس از آسیب دیدگی
دلایل و علتهای آسیب نخاعی چیست؟
ضایعه آسیب نخاعی ممکن است ناشی از ضربه ناگهانی و آسیبزا به ستون فقرات شما باشد که باعث شکستگی، جابجایی، خرد یا فشرده شدن مهرههای شما شود. همچنین ممکن است در اثر اصابت گلوله یا زخم چاقو رخ دهد که به نخاع شما نفوذ کرده و آن را قطع میکند. آسیب اضافی معمولاً در طی روزها یا هفتهها به دلیل خونریزی، تورم، التهاب و تجمع مایعات در نخاع و اطراف آن اتفاق میافتد. ضایعه نخاعی غیرترومایی ممکن است در اثر آرتروز، سرطان، التهاب، عفونت یا تحلیل رفتن دیسک ستون فقرات باشد.
فاکتورهای ابتلا به آسیب نخاعی
عوامل دیگری هستند که خطر ابتلا به آسیب نخاعی را افزایش میدهند. درادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
جنسیت: معمولا مردان بیشتر در معرض آسیب نخاعی قرار میگیرند.
سن: آسیب دیدگی نخاع و یا تصادفات و رفتارهای خشونت آمیز در افراد بالا 46 سال بیشتر دیده میشود. بنابراین در صورتی که در سنین 16 تا 30 سال هستید احتمال ایجاد این عارضه در شما کمتر است.
فعالیتهای نامناسب: انجام برخی از ورزشهای نامناسب ممکن است سبب آسیب نخاعی شود.
تصادفات: تصافادت و ضربههای سنگین به ستون فقرات و مهرههای کمر سبب آسیب نخاعی میشود.
اختلالات مفصلی استخوانی: آرتروز و یا پوکی استخوان و آسیبهای جزئی در استخوانها میتواند سبب به روز عارضه آسیب نخاعی شود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟
هر کسی که ضربه قابل توجهی به سر یا گردن خود وارد کند، نیاز به معاینات فوری پزشکی برای احتمال آسیب نخاعی دارد. آسیب جدی ستون فقرات همیشه بلافاصله مشخص نیست. اگر تشخیص داده نشود، ممکن است آسیب شدیدتری ایجاد شود. بی حسی یا فلج ممکن است بلافاصله اتفاق بیفتد یا به تدریج در اثر خونریزی یا تورم در نخاع یا اطراف آن رخ دهد. زمان بین آسیب و درمان میتواند در تعیین میزان و شدت عوارض و میزان احتمالی بهبودی پیش بینی شده بسیار حیاتی باشد.
عوارض آسیب نخاعی
ابتلای به آسیب نخاعی ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- ممکن است فرد مجبور شود تا آخر عمر از ویلچر استفاده کند
- ایجاد دردهای شدید و نوروپاتی
- مشکلات تنفسی
- ضعف عضلانی
- زخم بستر، در صورتی که بیمار هیچگونه فعالیت بدنیای نداشته باشد.
- تغییر شکل استخوان ها به دلیل نشستنهای طولانی
- عفونت مجاری ادراری
- افسردگی و اختلالات روانی
روشهای درمان به چه صورت است؟
در صورتی که بیمار با علائم اولیه آسیب نخاعی مواجه شد باید فورا به پزشک متخصص مراجعه کند زیرا آسیب دیدگی نخاع ممکن است عوارض طولانی مدتی از قبیل: فلج شدن و از دست دادن حس در اندامهای حرکتی شود. بنابراین درمان سریع این عارضه بسیار مهم است.
درمانهای غیر جراحی
حفظ فشار خون در محدوده تایید شده، نظارت بر مشکلات قلبی و عروقی، درمان به موقع عفونت ها، ورزشها و فعالیتهایی که ستون فقرات را در تراز خودش نگه میدارد، مراقبت از ریهها و تنفس سالم به بیمار کمک میکنند که سلامتی خود را بازیابند.
جراحی
در صورتیی طناب نخاعی توسط یک فتق و دیسک تحت فشار قرار بگیرد. جراح فورا تصمیم به جراحی میگیرد و اقدامات آمادگی بیمار برای جراحی انجام میشود. در صورت درمان با روشهای غیر جراحی ممکن است در آینده سبب تشدید درد شوند. و در آن هنگام جراحی بهترین راه درمان است.
نظرات کاربران