فتق دیسک به ایجاد مشکل در یکی از بالشتک‌های لاستیکی (دیسک) اشاره می‌کند که بین مهره‌ها قرار گرفته و ستون فقرات شما را تشکیل می‌دهد. یک دیسک نخاعی دارای یک مرکز نرم ژله‌ای است که در قسمت سخت‌تر و لاستیکی قرار گرفته است. فتق دیسک که گاهی اوقات دیسک لغزنده یا دیسک پاره شده نامیده می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که قسمتی از هسته از طریق پارگی حلقوی به بیرون رانده شده باشد. فتق دیسک که می‌تواند در هر قسمتی از ستون فقرات ایجاد شود، می‌تواند عصب مجاور را تحریک کند و بسته به محل فتق دیسک منجر به درد، بی حسی یا ضعف در بازو یا پاها شود. بسیاری از افراد فتق دیسک هیچ علائمی ندارند. در ادامه قصد داریم در مورد شایع‌ترین علائم دیسک کمر، علل و عوامل آن صحبت کنیم.
علائم دیسک کمر
شایع‌ترین علائم دیسک کمر بسته به موقعیت فتق دیسک و اندازه فتق، متفاوت است. اگر فتق دیسک روی عصب فشار نمی‌آورد، بیمار ممکن است کمردرد داشته باشد یا اصلاً درد نداشته باشد. اگر بر عصب فشار می‌آورد، ممکن است درد، بی حسی یا ضعف در ناحیه‌ای از بدن که عصب از آنجا عبور می‌کند وجود داشته باشد. به طور معمول، قبل از فتق دیسک در یک قسمت از کمر، درد یا سابقه طولانی دوره‌های متناوب کمردرد احساس می‌شود. از شایع‌ترین علائم دیسک کمر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درد ستون فقرات کمر: سیاتیک، رادیکولوپاتی اغلب ناشی از فتق دیسک در قسمت پایین کمر است. فشار بر یک یا چند عصب که به عصب سیاتیک کمک می‌کند می‌تواند باعث درد، سوزش، سوزن سوزن شدن و بی حسی شود که از باسن به ساق پا و گاهی به کل پا منتشر می‌شود و معمولاً یک طرف (چپ یا راست) تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این درد اغلب به عنوان شوک شدید و الکتریکی توصیف می‌شود. ممکن است با ایستادن، راه رفتن یا نشستن شدیدتر شود.
درد پایین کمر: این نوع درد ممکن است کسل کننده یا ضربان دار و همراه با سفتی باشد. اگر فتق دیسک باعث اسپاسم عضلات کمر شود، ممکن است با یک یا دو روز استراحت نسبی، استفاده از یخ یا گرما و دراز کشیدن با پشت درد تا حدی کاهش یابد.
دردی که با حرکت یا تغیر حالت بدن بدتر می‌شود: این نوع درد ممکن است به دنبال ایستادن یا نشستن طولانی مدت، یا بعد از پیاده روی حتی در فاصله‌ای کوتاه ایجاد شود. خنده، عطسه یا سایر اقدامات ناگهانی نیز ممکن است درد را تشدید کند. دردی که از قوز کردن به جلو بدتر می‌شود همچنین حالت‌هایی مانند خم شدن یا خم شدن به جلو روی صندلی یا خم شدن به جلو در قسمت کمر می‌شود امکان دارد به علت فتق دیسک کمر باشد که باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به فتق دیسک را افزایش دهند:
دیسک‌ها دارای مراکز نرم و ژل مانند و لایه بیرونی محکم‌تری مانند دونات ژله‌ای هستند. با گذشت زمان، لایه بیرونی ضعیف شده و می‌تواند ترک بخورد. فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که ماده “ژله‌ای” داخلی از طریق ترک عبور می‌کند. مواد نشت شده ممکن است بر اعصاب نخاعی مجاور فشار بیاورند و منجر به درد شوند. همچنین عوامل زیر هم می‌توانند خطر ابتلا به دیسک را افزایش دهند:
- وزن: اضافه وزن باعث ایجاد فشار اضافی بر دیسک‌های کمر می‌شود.
- اشتغال: افرادی که مشاغل سختی دارند، بیشتر در معرض مشکلات کمر هستند. بلند کردن، کشیدن، هل دادن، خم شدن به پهلو و چرخاندن مکرر کمر نیز می‌تواند خطر فتق دیسک را افزایش دهد.
- ژنتیک: برخی از افراد به طور ژنی مستعد ابتلا به فتق دیسک هستند.
- سیگار کشیدن: تصور می‌شود که سیگار کشیدن اکسیژن دیسک را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که سریع‌تر خراب شود.
راه‌های جلوگیری از فتق دیسک کمر
ورزش کنید: تقویت عضلات کمری باعث تثبیت و حمایت ستون فقرات می‌شود.
حالت خوب خود را حفظ کنید: این کار فشار بر ستون فقرات و دیسک‌های شما را کاهش می‌دهد. پشت خود را صاف و صاف نگه دارید، به ویژه هنگام نشستن طولانی مدت. اجسام سنگین را به درستی بلند کنید،
وزن ایده‌آل خود را حفظ کنید: وزن اضافی فشار بیشتری به ستون فقرات و دیسک‌ها وارد می‌کند و آن‌ها را مستعد ابتلا به فتق می‌کند.
ترک سیگار: از مصرف هرگونه فرآورده دخانی اجتناب کنید.
فتق دیسک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ابتدا پزشک یک معاینه کامل انجام می‌دهد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک درد، رفلکس‌های عضلانی، احساس و قدرت عضلات فرد را ارزیابی می‌کند. همچنین پزشک ممکن است آزمایش‌هایی مانند موارد زیر را مورد بررسی قرار دهد:
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI): رایج‌ترین و دقیق‌ترین تصویربرداری برای تشخیص مشکوک به فتق دیسک، MRI است.
اشعه ایکس: گرفتن اشعه ایکس به رد سایر علل درد کمر کمک می‌کند.
توموگرافی کامپیوتری(CT): سی تی اسکن استخوان‌های ستون فقرات فرد را نشان می‌دهد. دیسک‌های فتق می‌توانند به فضای اطراف نخاع و اعصاب او حرکت کرده و آن‌ها را فشار دهند.
میلوگرام: میلوگرام شامل تزریق رنگ به ستون فقرات با استفاده از اشعه ایکس برای سی تی اسکن است. این رنگ می‌تواند تنگی کانال نخاعی و محل فتق دیسک فرد را نشان دهد.
الکترومیوگرافی(EMG): این آزمایش شامل قرار دادن سوزن‌های کوچک در ماهیچه‌های مختلف و ارزیابی عملکرد اعصاب است. EMG کمک می‌کند تا مشخص شود که فتق دیسک بر کدام عصب تأثیر می‌گذارد.
تسکین درد فتق دیسک در خانه:
اگر شما یکی از شایع‌ترین علائم دیسک کمر را دارید می‌توانید درد ناشی از فتق دیسک را تا حدی در خانه تسکین دهید. برای تسکین درد هنگام بهبود دیسک، می‌توانید اگر درد شدید است، یک تا سه روز استراحت کنید. اما برای جلوگیری از سفتی، اجتناب از استراحت طولانی مدت در رختخواب بسیار مهم است. از مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. همچنین روی ناحیه درد از گرما یا یخ استفاده کنید.
نظرات کاربران