دیسک گردن و سرگیجه چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

گردن قسمتی از بدن است که سر و صورت را از بالا و دهانه‌ی فوقانی قفسه‌‌ی سینه را در پایین از هم جدا می‌سازد. در واقع گردن وزن سر را تحمل کرده و حامی اعصابی است که اطلاعات حسی و حرکتی را از مغز به سایر نقاط بدن می‌فرستند. همچنین، انعطاف‌پذیری گردن به حرکت سر به جلو و عقب، خم کردن به طرفین و چرخش سر در جهات مختلف کمک می‌کند. اما همین حرکات گسترده باعث پدید آمدن آسیب‌هایی در ناحیه‌ی گردن می‌شود که یکی از آن‌ها دیسک گردن است. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، بالارفتن سن، وزن زیاد، فشار یا ضربه به گردن، حرکات شدید و چرخشی، وضعیت نامناسب سر و گردن، استعمال دخانیات می‌تواند در بروز دیسک گردن نقش داشته باشد. یکی از پیامدهای این بیماری، سرگیجه است. در این مقاله قصد داریم به طور اختصاصی به بررسی دیسک گردن و سرگیجه بپردازیم.

دیسک گردن

تعداد مهره‌های گردن هفت عدد است که بین آن‌ها بافتی به نام دیسک بین مهره‌ای وجود دارد. دیسک‌ها از یک بخش مرکزی نرم و ژله‌ای و یک پوشش بیرونی محکم اما انعطاف‌پذیر تشکیل شده‌اند. این دیسک‌ها همانند مفصل عمل کرده و باعث می‌شوند مهره‌ها به راحتی حرکت کنند و فشار سر را روی مهره‌ها به صورت یکنواختی پخش می‌کنند. عوامل متعددی سبب می‌شود مایع طبیعی موجود در دیسک کاهش یافته و کم کم خشک شود و انعطاف‌پذیری آن از دست برود. بدین ترتیب، حرکت دو مهره‌ی مجاور سخت‌تر شده و مهره‌ها روی هم ساییده شده و فرسایش پیدا کنند. در این حالت، با فشار بر روی این دیسک‌ها، مایع از جای خود بیرون زده و مشکل دیسک گردن پدید می‌آید. در این شرایط، عصب ستون فقرات تحت تاثیر قرار گرفته، خون‌رسانی به مغز و گوش داخلی کاهش یافته و درد و گاهی سرگیجه ایجاد می‌گردد. البته علل تمامی سرگیجه‌ها نمی‌تواند دیسک گردن باشد؛ ممکن است عللی چون اختلال در بخش تعادلی گوش میانی، کاهش یا افزایش فشار خون، ضعف عمومی، افت قند خون، سرگیجه‌ی وضعیتی و … در ایجاد سرگیجه نقش داشته باشند.

علائم سرگیجه گردنی

شروع این نوع درد به تدریج است و معمولا از پشت سر آغاز می‌شود و تا چشم و شقیقه امتداد پیدا می‌کند. معمولا امتداد درد در یک سمت است ولی گاهی هر دو طرف دچار می‌گردند. این درد کم کم افزایش یافته تا جایی که فرد گردن خود را به سختی حرکت می‌دهد و در قسمت‌های دیگر بدن نیز احساس بی‌حسی دارد. در این حالت، سرگیجه، حالت تهوع، از دست رفتن تمرکز و زنگ زدن گوش به سراغ فرد می‌آید. 
سرگیجه ممکن است چندین دقیقه تا چند ساعت ادامه پیدا کند. ممکن است با کاهش درد در ناحیه گردن، سرگیجه نیز کاهش یابد. علائم مرتبط با سرگیجه گردنی می‌تواند پس از انجام حرکات ورزشی یا حرکات ناگهانی و حتی عطسه تشدید یابد.

دلایل ایجاد سرگیجه‌های گردنی

علت اصلی دیسک گردن و سرگیجه، آسیب به علت ایجاد ضربه در ناحیه گردن یا دردهای مزمن است. از علل سرگیجه های گردنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

آرتروز: آرتروز در صورتی که پیشرفته باشد می‌تواند باعث اسپوندیلوز گردنی در فرد شود. این حالت می‌تواند باعث آسیب سر و گردن شود و بر روی اعصاب، عروق یا نخاع فرد تاثیر بگذارد. در این شرایط سیگنال های خطا به مغز می‌تواند جریان خون را مسدود و باعث ایجاد سرگیجه در فرد شود. 

تصلب شرایین: انسداد در قسمت گردن، می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه در فرد شود. این حالت همچنین می‌تواند باعث ضخامت در دیواره شریان فرد شود. 

صدمات: هر آسیبی که در قسمت سر و گردن وارد شود، ممکن است باعث بروز سرگیجه گردنی در فرد شود. ممکن است جراحی در گردن نیز منجر به بروز این عارضه شود، مخصوصا هنگامی که محل جراحی به ساقه مغز نزدیک باشد یا اگر عروق گردن و سر آسیب ببیند. 

لغزش دیسک: لغزش در دیسک زمانی رخ می‌دهد که مرکز نرم دیسک نخاعی از شکاف ستون فقرات خارج گردد. این حالت ممکن است بدون علامت باشد. اما در صورتی که به عصب یا شریان آسیب وارد شود، ممکن است یکی از علائمی که ایجاد می‌کند سرگیجه گردنی باشد. 

حالت نادرست بدن: یکی دیگر از علل سرگیجه گردنی به علت بدنشستن یا مسائلی شبیه به این ممکن است ایجاد شود، که در آن فرد سر خود را بیش از اندازه خم می‌کند. این حالت می‌تواند به عروق گردن فشار وارد کند و باعث احساس درد در برخی از افراد شود. 

نحوه تشخیص سرگیجه گردنی 

از جمله آزمایشاتی که فرد باید انجام دهد شامل:

• اسکن MRI گردن
• سونوگرافی داپلر مهره
• آنژیوگرافی مهره‌ها
• آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی (MRA)
• اشعه ایکس انعطاف پذیر از ستون فقرات گردنی
• آزمایشات پتانسیل عمل، که اندازه گیری نخاع و مسیرهای مغزی در سیستم عصبی را ممکن می‌سازد.