عصب سیاتیک بزرگترین عصب در بدن است و از ناحیه ستون مهرهها در قسمت تحتانی شروع شده و تا زانو امتداد دارد، به همین جهت دردی که ایجاد میکند از ناحیه کمر تحتانی کمر شروع شده، در باسن پخش میشود و تا قسمت پایین عصب سیاتیک در پشتپا انتشار پیدا میکند. در صورتی که عصب سیاتیک دچار آسیب شود سریعاً علائم خود را بروز میدهد. این علائم بر اساس بخشی که عصب تحتفشار قرار گرفته باشد متفاوت است.
روشهای تشخیص بیماری سیاتیک
ابتدا باید بدانید که در صورت بروز علائم دچار سیاتیک شده اید علائمی چون:
- دردی که شدید و مزمن باشد.
- دردی که در هنگام راه رفتن و استراحت کمتر و تحمل آن بهتر از زمانی که فرد نشسته یا ایستاده است.
- در بعضی موارد سوزن سوزن شدن، ضعف و بی حسی در پا یا پایین ساق پا رخ دهد.
- دردی که از پشت کمر و باسن آغاز شود و به پشت ران و پایین ساق پا برسد.
- بروز درد یک طرف در باسن و ساق پا
- درد قسمت تحتانی کمر
تشخیص بالینی توسط پزشک
با داشتن علائم به پزشک مراجعه کرده و پزشک دست به معاینه فیزیکی خواهد زد. پزشک متخصص در طول معاینه از شما میخواهد تا برخی کارها انجام دهید تا قدرت و رفلکس عضلانی شما را بررسی کنند. معمولاً در حین انجام این تستها درد سیاتیک بیشتر خواهد شد.کارهایی چون:
- راه رفتن روی پنجه یا پاشنه
- درحالی که به پشت دراز کشیدهاید پاهای خود را یکی، یکی بلند کنید
- در حال چمباتمه بلند شوید
تصویربرداری
در برخی موارد عامل ایجادکننده بیماری سیاتیک مواردی چون فتق دیسک یا خار استخوان است اما چون علائمی از خود بروز نمیدهند نیازمند تصویربرداری با اشعه ایکس و انجام برخی آزمایشات هستیم. پزشکان معمولاً در ابتدا تصویربرداری که نمیخواهد. این حالت معمولاً زمانی مورد شک واقع میشود که بعد از آغاز روند درمان هنوز هم درد تا چند هفته وجود داشته باشد. درصورتیکه پزشک احتمال این شرایط را بدهد ممکنه است یکی یا چند مورد از اقدامات زیر را از شما بخواهد:
- تصویر برداری با اشعه ایکس
- انجام MRI
- تصویر برداری ستون فقرات با CTاسکن
- آزمایش الکترومایوگرام(EMG)
انواع روشهای درمان سیاتیک
یکی از مهم ترین مباحثی که در پزشکی وجود دارد، درمان درد سیاتیک است. روشهای مختلفی برای درمان سیاتیک وجود دارد و خوشبختانه نباید نگران درمان سیاتیک باشید، چون این بیماری درمان میشود. این بیماری به هر دو یعنی انجام جراحی و یا درمان بالینی امکان پذیر است. در اغلب موارد نیز نیاز به جراحی وجود ندارد و با یکی از موارد عنوان شده میتوان درد ناشی از سیاتیک را کنترل و درمان کرد.
دارو درمانی
استفاده از دارو میتواند باعث کاهش التهاب و درد ناشی از آسیب سیاتیک شود داروهایی چون:
- ضدالتهاب بدون استروئید (NSAID)مانند ایبوپروفن،ناپروکسن، COX-2 و آسپرین
- داروی استروئید خوراکی باعث کاهش التهاب و درد شود
- شل کننده عضلات برای کاهش میزان اسپاسم مانند متوکاربامول،دیکلوفناک یا ملوکسیکام بروفن استاین،متوکاربامول و تیزانیدین
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه
- داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و پرگابالین
دقت شود که مصرف تمام داروی نام برده بدون تجویز پزشک ممنوع است و باید زیر نظر پزشک باشد چراکه درصورت مصرف خودسرانه بعضی از این دارو ها ممکن است دچار عوارض غیرقابل جبرانی شوید. عوارض چون فلج اندام در آینده و …
تزریق برای درمان سیاتیک
داروهایی که به روش خوراکی یا شیاف قابل دریافت نیستند را از طریق تزریق وریدی و عضلانی به بدن بیمار منتقل میکنند. در درمان سیاتیک نیز ممکن است طبق نظر پزشک برخی داروهای تزریقی برای بیمار در نظر گرفته شود. داروهایی که از تزریق وارد بدن میشود سریعتر عمل میکنند، داروهایی چون:
- آمپول کورتونی یا استروئید مانند متیل پردنیزولون، بتامتازون و تریا میسینولون
- برخی از تزریقها نیز مانند آمپول تتراکوزاکتاید باعث آزاد شدن کورتون طبیعی میشود.
- برخی دیگر از آمپول های ضد التهاب مانند دیکلوفناک،کتورولاک و متوکاربامول است.
- توجه داشته باشید که این دارو باید در درمانگاه و بیمارستان اعمال شوند.
استفاده از کیسه یا کمپرسهای سرد وگرم
در مراحل اولین استفاده از این کمپرسها به کاهش درد ساق پا کمک شایانی خواهند کرد. در این حالت باید بایت کمپرس به مدت بیست دقیقه روی محلی که درد میکند قرار بگیرد و هر دو ساعت این کار تکرار شود. میتوانید به این منظور یک بسته یخ یا نخودفرنگی را در یک حوله تمیز بپیچید و روی محل قرار دهید.برای کمپرس گرم نیز میتوانید از کیسه آب جوش، پد گرمکن و لامپ حرارتی استفاده کنید.
تمرینات کششی برای کاهش درد سیاتیک
تمرینات کششی بخشی از تمریناک سیاتیک است که با با تسکین فشردگی ریشه عصبی باعث میشود احساس بهتری داشته باشید. علاوه بر آن حرکتات کششی باعث افزایش انعطاف و شل شدن عضلاتی میشود که به دلیل عدم ترحک اسپاسم شده اند.سعی کنید حرکت کششی را حداقل سی ثانیه نگه دارید و از انجام پرش یا پیچ خوردن خودداری کنید.به جز تمرینات کششی در برخی موارد تمرینات استقامتی و ایروبیک نیز توصیه میشود.
فیزیوتراپی
خود تمرینات سیاتیک نیز بخشی از فیزیوتراپی هستند. هنگامی که درد حاد بیمار با روشهای بالا درمان پیدا کند پزشک یا فیزیوتراپیست برنامه توانبخشی را بهمنظور پیشگیری از آسیب بعدی طراحی خواهد کرد. این تمرینات به طور معمول باعث اصلاح وضعیت بدن، تقویت ماهیچه پشتی و بهبود انعطاف پذیری میشوند.
اوزون تراپی
اوزون تراپی ترکیبی از ازون و اکسیژن است که برای درمان سیاتیک و فتق دیسک کاربرد دارد. این روش به دلیل سهولت در اجرا، عدم تهاجم، قابلیت درمان سرپایی و عدم وجود عوارض و نتایج مثبت به نسبت روشهای مشابه مانند مکونولوئیز و دیسککتومی بسیار رایج است. این روش میتواند در بسیاری از موارد جایگزین مناسبی برای عمل جراحی باشد.
طب جایگزین
برخی از افراد نیز تمایل به استفاده از درمان جایگزین دارند که متداولترین آنها طب سوزنی و کایروپراتیک است.در طب سوزنی معالج با واردکردن سوزنهای نازک مویی در نقاط خاص سعی در کاهش درد کمر میکند. این روش در برخی موارد میتواند درد را کم کند.روش کایروپاک یا تعدیل ستون فقرات بهصورت دستی بهمنظور درمان محدودیت تحرک ستون فقرات، توسط متخصصین کایروپاک انجام میشود.
درمان سیاتیک از طریق جراحی
درصورتی که روشهای عنوان شده کارآمد نباشد یا منشا بیماری خارج از سیاتیک یعنی مواردی چون فتق دیسک باشد، پزشک محبور است از جراحی استفاده کند.این گزینه معمولا درمواردی استفاده میشود که عصب فشرده باعث ضعف قابل توجه،از دست دادن کنترل روده یا مثانه شود. در برخی موارد نیز دردی که بیمار دارد با روش های بالا بدتر میشود.
نظرات کاربران
لطفی شماه شامل حال ماست